Kamis, 16 Januari 2020

Pranatacara



Pranatacara yaiku paraga kang nduweni ejibahan nglantarake titilaksana ing acara.

Urut- urutane teks pranatacara yaiku :
1.    Salam pambuka
2.    Atur pamuji
3.    Atur kasugengan, kairing atur panuwun
4.    Wedharing gati
5.    Atur nyuwun pangapura
6.    Panutup
7.    Salam panutup

Babagan kang kudu digathekake supaya maca teks pranatacara gampang dimengerteni yaiku :
1.    Pangucapane kang trep
2.    Pamedhote ukara kang trep
3.    Intonasi, nada, lan tekanan kang trep
4.    Mangerteni tandha wacan kanthi trep
5.    Swara kang cetha
6.    Ngatur aloh lan cepete pamaca
7.    Ngolah treping mlebu wetuning napas
8.    Mahami wacan
9.    Pracaya marang dhiri pribadi


Tuladha pethilan teks pranatacara

Assalamualaikum Wr.Wb.
            Dhumateng panjenenganipun para pepundhen, para sesepuh pinisepuh ingkang hanggung mastuti dhumateng pepoyaning kautaman ingkang pantes pinundhi.
            Para pangemban pangembating praja satriyaning negari minangka pandam pandoming kawula dasih ingkang sinuba ing pakurmatan.
...
            Caos uninga katur dhumateng para lenggah , bilih titi laksana ijab qobul putra pinanganten, nun inggih Rara ayu Kusuma putrinipun Bapa Joko ingkang kadhaupaken kaliyan Bagus Genes putra kakungipun Bapa Dahlan Susena ingkang wonten Sekayu Semarang, sampun kaleksanan Kanthi wilujeng nir ing rubeda duk naika dinten Selasa, 29 Maret 2016 wanci tabuh 09.00 mapan ing Sekayu.
            Paratamu kakung sumawa putri, wondene menggah reroncening tata adicara ingkang sampun rinancang rinacik rinumpaka dening para kulawangsa nun inggih:
1.    Binuka kanthi sowaning putra temanten sarimbit saking sasana busana
2.    Purnaning tata upacara sowanipun pinanganten
3.    Atur pambagya yuwana saking hamengku karsa
4.    Ndungkap titi laksana tataran angka sekawan, lir gumanti pasrah saha panampining putra temanten
5.    Adicara ingkang angka gangsal sabdatama
6.    Wondene pratandha purnaning pahargyan  saking kulawarga minangka paran para

Para rawuh saha para lenggah , jumbah kaliyan urut reroncening tata upacara ingkang ugi karana sampun paripurna risang pinanganten sarimbit anggenya hangadi salira mulas wadana.
Jengkaripun temanten sarimbit saking sasana busana...

Isi teks pranatacara ing ndhuwur, yaiku:
1.    Teks pranatacara kasebut ngandharake titi laksana ijab qabul
2.    Acara binuka kanthi sowane temanten sarimbit, waosan kalamullah, atur pambagya hamengu karsa , pasrah, sabdatama, lan paran para

ssumber : gegaran nyindau Basa Jawa 1



Pangkur




Serat wedhatama iku anggitane Kanjeng Gusti Pangeran Adipati Arya (KGGPA) Mangkunegara IV. Tembung  “ serat” tegese tulisan/karya, “wedha “ tegese wulangan/tuntutan, dene “tama” duwe teges utama/kautaman. Dadi , wose serat wedhatama iku wulangan luhurkanggo mbangun budi pekertine sapa wae kang maca. Serat wedhatama dianggit wujud tembang macapat pupuh pangkur, sinom, pocung, gambuh,lan kinanthi.

Pangkur
Mingkar-mingkuring angkara,
Akarana karenan mardi siwi,
Sinawung resmining kidung,
Sinuba sinukarta,
Mrih kretarta pakartining ilmu luhung,
Kang tumrap ing tanah Jawa,
Agama ageming Aji

·         Pupuh pangkur ngemot tembang cacahe 14 pada. Sapada tembang pangkur kiwa iki kawiwitan saka tembung ‘mingkar’ tekan tembung ‘aji’
·         Guru gatra : wewaton cacahe larik saben sapada. Guru gatrane tembung pangkur ana 7
·         Guru lagu   : wewaton dhong-dhinge swara utawa sukon wulone swara ing saben pungkasane gatra. Guru lagu tembang pangkur yaiku a,i,u,a,u,a,i.
·         Guru wilangan : yaiku wewaton cacahe wanda saben sagatra. Guru wilangane tembang pangkur yaiku 8,11,8,7,12,8,8.
·         Supaya gampang dieling-eling, guru gatra wilangan lan gurune lagune biasa ditulis :8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i.


Sumber :buku gegaran nyinau Basa Jawa 1


kinanthi


Perangane Serat Wedhatama kang pungkasan, anggitane KGPAA Mangkunegara IV yaiku pupuh Kinanthi. Tembung kinanthi iku saka tembung kanthi oleh seselan in. Seselan in iki tegese padha karo ater-ater di-. Dadi, kinanthi tegese dikanthi, dituntun, digandheng, utawa diarahake.

Kinanthi
Marma den taberi kulup
Angulah lantiping ati
Rina wengi den anedya
Pundak-panduking pambudi
Mbengkas kahardaning driya
Supadya dadya utami       
  
*


Pupuh kinanthi ing Serat Wedhatama ngemot tembang cacahe 19 pada (bait). Sapada tembang kinanthi kiwa iki kawiwitan saka tembung marma tekan tembung utami.
      Guru gatra saben sapadane tembang kinanthi ana 6 gatra utawa larik.
      Guru lagune yaiku :u,i,a,i,a,i
      Guru wilangane yaiku : 8,8,8,8,8,8
      Guru wilangan lan guru lagu biasane ditulis : 8u,8i,8a,8i,8a,8i

Pitutur luhur tembang kinanthi :
1.     Ati –ati ning urip
2.    Kudu biasa ngasah kalbu supaya pikiran tajam nangkap isyarat
3.    Awas lan iling
4.    Pengesahe sepi samun
5.    Wruh warana ning urip
6.    Tamba yes wus becik
7.    Lelakune ngelu sejati
8.    Bangkit anjur ajer
9.    Yekti tuna tinitah
10. Angulah lantiping ati


IKLAN



Iklan iku muudake kabar utawa pesen kanggo njurug utawa mbuuk marang bebrayan supaya tuku utawa nggunakake barang kang ditawakake. Iklan kegolong dadi 2, yaiku iklan tulis awuud pamflet, poster, baliho dene iklan lisan padatan kagiyarake lumantar medhia elekronik kayate TV lan radhio. Iklan kang becik yaiku juur, obyektif, cetha, ringkes, tembunge prasaja, gampang dimengerteni, narik kawigaten, sopan lan logis.

Unnsur- unsur iklan yaiku :
1.       Jeneng barang utawa jasa kang ditawakake
2.       Pihak utawa pawongan kang masang
3.       Alamate sing masang
4.       Kahanan serta manfaat barang utawa jasa kang ditawakake
Titikane basa iklan yaiku :
1.       Miguakake slogan
2.       Ukurane persuasi utawa mbuuk wong liya
3.       Miguakake subjek wong kapisan

Cara nggawe iklan sing apik :
a.       Sing dituju kudu cetha
b.      Sing ngirim kudu cetha
c.       Barang utawa jasa sing ditawake kudu cetha
d.      Narik kawigaten sing maca
e.      Nuwuhake rasa pengin tuku saka sing maca
f.        Nuwuhake rasa pengin nduweni barang sing ditawakake
g.       Bisa nggawe sing maca tuku barang sing ditawakake
h.      Nggunakake slogan utawa sesanti kang gampang ditampa lan dieling-eling

Cara nulis iklan :
*      Temtokna ancase iklan
*      Gawe cengkorongan kang dumadi saka unsur-unsure pawarta
1.       Jeneng barang utawa jasa
2.       Sing nggawe iklan
3.       Alamat
4.       Kahanan utawa manfaat
*      Ngrembakake cengkorongan dadi iklan kang wutuh, nganggo basa kang prasaja , cekak, emntes, cetha , sopan uga narik kawigaten


tuladha iklan :


Pro 4 BRI Yogyakarta
Ngeluri budaya Jawa
Frekuensi Am 1107 KHz
Programa pendidikan dan budaya

Acara
-          Kethoprak
-          Wayang kulit
-          Uyon-uyon Manasuka
-          Sandiwara Basa Jawa


Sumber: gegaran Nyinau jawa 2

geguritan




Geguritan yaiku puisi awa gagrag anyar kang ora kaiket dening paugran tinamtu. Cacahe larik, cacahe wanda, cacahe pada, tembung-tembung kang dipilih, lan surasane kabeh merdika utawa bebas. Gumantung net atine kang nggurit. Ana kang nganggo lelewane basa (gaya bahasa) tinamtu, uga ana kang biasa-biasa wae.
Cara nemokake isi geguritan yaiku:
a.       Maca kanthi premati, yen prelu dibolan-baleni
b.      Nggateke ubungane larik siji lan sijine, banur menehi tandha ngaso(/) utawa sigeng (//)
c.       Golekana tegese tembung-tembung kang angel utawa aneh. Bisa tegese lugu , entar utawa lambang
d.      Gelekana pesen utawa amanat kang dikarepake dening panggurite
e.      Tambahana tembung utawa wanda saengga ukarane bisa cetha lan bisa ditemokake karepe
Tuladhane geguritan
Apa Bedane
Dening Sudi Yatmono
Opo bedane prosa karo puisi
Bedane ana ati
Apa bedane ati karo gori
Bedane mung prakara bumbune
Bedane apa bumbuni karo sing dibumboni
Bedane rak mung ono ning wadhah
Apa bedane wadhah karo sing diwadhahi
Kuwi rak mung akal pokal gaweane manungsa
Lha apa bedane manungsa karo kewan
Ah iku urusane pangeran
(Mbangun Tuwuh, angka 138)

Bab kang kudu digathekake menawa nulis geguritan :
a.       Ora kaiket dening aturan utawa pranatan guru gatra , guru wilangan, guru lagu, lan sapanunggale
b.      Ngutamakake isi kang mentes, apik, endah , lan becik
c.       Bisa nggunakake lelewane basa ( purwakanthi, baliswara, saroja, entar , lan sapanunggale)
d.      Isine bisa pitutur , piweling, kritik, protes,nyindhir, nggresah, pamundhut, lan sapanunggale



Sumber : gegaran nyinau bahasa jawa 3

Senin, 13 Januari 2020

Esai


Miskin integritas

Integritas siswa saat ini semakin lama semakin berkurang. Mereka hanya berfokus dengan nilai yang harus bagus. Untuk mendapatkan nilai yang terbaik tentunya harus ada usaha yang gigih dan tak pantang lelah dalam belajar. Namun cara itu tidak berlaku bagi siswa yang miskin integritas. Mereka hanya ingin nilai yang terbaik dengan menghalalkan segala cara. Sistem ujian berbasis android ternyata tidak menjamin kejujuran saat ujian karena masih terdapat siswa yang berusaha menyontek seperti membawa dua gawai, dan gawai yang memiliki fitur splite screen tentunya dapat membantu mereka dalam menyontek. Sebenarnya apa alasannya menyontek? Padahal kesuksesan seseorang tidak ditentukan oleh sebuah angka nilai dari mata pelajaran apalagi nilai yang didapatkan tidak sesuai dengan kemampuan. hal ini justru malah merugikan mereka yang menyontek saat ujian masuk perguruan tinggi karena mereka tidak mengetahui sebesar apa keampuan mereka. Mungkin beberapa dari siswa yang menyontek ingin masuk perguruan tinggi negeri(PTN) lewat jalur raport (SNMPTN), padahal diterima PTN dengan Jalur SNMPTN sangat sedikit peluangnya. Beberapa dari mereka juga mengatakan alasan menyontek karena faktor Internal. Yupz! Tuntutan dari orang tua yang masih mengukur kepintaran seorang anak lewat nilai.
Kita tentu masih ingat pidato pak Nadiem Makarim(Mendikbud) dalam rangka peringatan hari guru nasional . Beliau menuturkan “ anda(guru) frustasi karena anda tahu bahwa di dunia nyata kemampuan berkarya dan berkolaborasi akan menentukan kesuksesan anak, bukan kemampuan menghafal”. seharusnya hal ini menyadarkan siswa yang masih menyontek. Karena buat apa mereka menyontek jika nilai bagus mereka tidak menentukan kesuksesan karena nilai yang didapatkan bukan berdasarkan seberapa dalam mereka mempelajari ilmu yang kelak akan digunakan dimasa depan.
Kejujuran itu tidak didapatkan secara instan , sifat keujujuran harus dilatih. Awalnya memang berat dan menyakitkan saat kita sudah keras belajar dan jujur saat ujian tapi nilai kita dikalahkan begitu saja oleh orang yang berbuat curang. Tapi sabarlah, disaat itulah kita mengenal diri sendiri. kita mengenal apa kemampuan kita,seberapa dalam kemampuan kita dalam menuntut ilmu. Jika kita sadar bahwa kesuksesan tidak ditentukan oleh nilai,kita akan bersyukur karena kita akan terus belajar dan berkembang. Berbeda dengan mereka yang menyontek akan sulit berkembang karena mereka tidak mengetahui seberapa besar kemampuan mereka.
Di dunia ini sangat banyak orang pintar namun sedikit orang yang jujur. Menyontek sama saja dengan menumbuhkan jiwa koruptor. Kelak, saat menjadi orang tua, jadilah orang tua yang selalu mendukung kemampuan anaknya dan tidak menuntut nilai mereka harus jadi yang terbaik. Dan ingatlah “apa yang kamu tanam sekarang, hasilnya akan kamu tuai”. Setiap perbuatan jujur akan memiliki jalan cerita yang indah.




Sumber :majalah oasis/1dekade


Pranatacara

Pranatacara yaiku paraga kang nduweni ejibahan nglantarake titilaksana ing acara. Urut- urutane teks pranatacara yaiku : 1.     Sa...